Tasarım Bir İş Yapma Biçimidir

30 Ekim, 2012

Tasarım sadece görüntüyle, biçimle ilgili kozmetik bir ayrıntı değil, hayatı daha konforlu ve zevkli kılan bir akıldır. Tasarım, daha yaşanır bir dünya için insani çözümler üreten bir bakış açısıdır. Tasarım, biçimle işlev, zevkle ihtiyaç, teknolojiyle kaynaklar arasında estetik, anlamlı ve akıllı bağlar kuran bir düşünce ve iş yapma biçimidir. (Tasarıma Sadece Zenginler mi Para Verir?) (Tasarım Bir Dünya Görüşü, Bir Duruştur)

Daniel Pink tasarlamanın sağ ve sol beyni bir araya getiren, bütüncül bir anlayış olduğunu söyler. Pink’e göre tasarımın esas amacı, dünyayı değiştirmektir. Bu yüzden tasarımı bir iş değil, bir felsefe gibi görmek gerekir. Tasarım, dünyanın daha iyi bir yer olması için çaba harcar.

Amerikalı endüstriyel tasarımcı Mark Dziersk “Tasarım odaklı düşünce, bir metodoloji, bir problem çözme tekniğidir.” der. Gerçekten de tasarım, birbirinden bütünüyle farklı olan şeyleri bir araya getirmeyi akıl eden, en sıradan şeylere yaratıcı zekâ katan bir problem çözme tekniğidir.

Tasarım, yeni ürünleri, yeni hizmetleri ve yeni iş yapma biçimlerini hayatımıza sokarak yeni değerler yaratır. Akılı bir tasarım, yeterince iyi çalışmayan, zevk vermeyen, anlamı olmayan her şeyi, bambaşka bir işleve, biçime ve anlama kavuşturulabilir.

New York Modern Sanat Müzesi küratörü Paola Antonelli, “İyi tasarım; teknolojiyi, psikolojiyi ve estetiği birleştirerek insan ihtiyaçlarını çözen bir Rönesans tavrıdır.” der. Hangi alanda çalışırsanız çalışın, işe tasarım odaklı bir bakış açısıyla yaklaşmak, her şeye sihirli bir işlevsellik kazandırma ve dünyadan daha fazla zevk alma yollarını açar.

Bireyler için de şirketler için de tasarım odaklı düşünmek demek, işleri başka bir gözle görerek sonuçları değiştirecek adımları atma yöntemidir. Tasarım odaklı düşünmek yeni bir bakış açısı getirmek, yeni bir uygulama geliştirmektir; var olanla tatmin olmamak, sürekli “neden” ve “neden olmasın” diye sormak üzerine kurulu bir süreçtir.

Tasarım odaklı düşünmeye başladığımızda, IDEO Yaratıcı Direktörü Paul Bennett’in de söylediği gibi, aslında köklü değişiklikler yapmadan da çoğu zaman son derece basit değişiklikleri yakalayarak ciddi anlamda fark yaratacak çözümler de bulabiliriz. Zaten ihtiyaçlara, sorunlara, işlere, süreçlere bir tasarımcı gibi yaklaştığımızda gözümüzün önünde duran, en basit olanı farklı bir şekilde görme yeteneğimiz de devreye girer. Bu aslında doğal hayatımız içinde hep yaptığımız bir şeydir. Paul Bennett, aslında hepimizin, kendi alanlarımızda kendi tasarladığımız çözümler ürettiğimizi söyler. Paul Bennett’e göre, bir kadının köpeğini süpermarketin önündeki direğe bağlaması, gündelik tasarım örneklerinden birisidir. Şirketlerin yapması gereken her insanın içinde olan bu doğal ve içgüdüsel yeteneği bir iş yapma kültürü haline getirmektir.

Seth Godin, kendi blogunda, “Neden? yeterince sorulmayan en önemli sorudur.” der. Neden işleri böyle yapıyoruz, neden bu sistem böyle çalışıyor, neden hedefimiz bu, neden strateji olarak bunu belirledik, neden kabul etmeyelim, neden fikrimizi değiştirmeyelim, neden bu işleri, bu şekilde yapıyoruz, neden olmasın… diye sormaya ve sorgulamaya başladığımızda aslında her şeyi yeniden tasarlamaya başlarız.

Tom Kelley ve IDEO şirketi tarafından geliştirilen tasarım odaklı düşünme yönteminin dört adımı vardır ve bu adımlar hemen herkes ve her şirktet için kolaylıkla kullanılabilir.

1-Bu yöntemin ilk adımı empati kurmaktır. İşin öğrenme aşamasında dinlemek, insanların o ürünü kullanırken o işi yaparken, o süreçten geçerken doğal olarak neler yaptıklarını inceleme, neden öyle yaptıklarını anlama aşamasıdır.

2-Ardından tespit edilen bulgular ve tanımlanan sorunlar paralelinde yaratıcı bir gözle farklı şeyleri bir araya getiren basit bir “prototip çıkarma” yani somutlaşmış bir ürün, bir süreç ya da bir sistem özelinde beyin fırtınaları gerçekleştirme aşaması gelir.

3- Prototipi hayatın içinde kullanıma ve geliştirme işin bir sonraki adımıdır.

4- En sonra da tasarım sürecini kalıcı bir yetkinliğe dönüştürmek için “sistemleştirme” adımı gelir.

Bu 4 adımlık süreç, aslında her alanda insan odaklı tasarımlar geliştirmenin adımlarıdır.

İçinde yaşadığımız bolluk döneminin son derece acımasız rekabetiyle baş etmenin en önemli yolunun tasarım odaklı iş yapma biçimini şirketlerin gündemine sokmak olduğuna inanıyorum.

Şirketlerin rekabet avantajı ve sürdürülebilir büyüme yakalayabilmeleri için tasarım odaklı iş yapmayı bir kurum kültürü haline getirmeleri gerektiğine inanıyorum.