Önceleri tüccarlık yaparak işe başlayan sonra işlerini büyüterek Floransa’nın ve Avrupa’nın en önemli bankacıları arasına giren Medici ailesinin; Michelangelo, Leonardo Da Vinci, Raphael gibi Rönesans sanatçılarına destek verdiğini herkes bilir. Medici ailesinin sofrasında ağırladığı sanatçıların ürettikleri eserler insanlık tarihinin yüz akıdır.
Mediciler, farklı disiplinlere mensup insanları bir araya getirip, onların özgürce tartışmalarını sağlamışlar ve herkesin birbirinden yeni şeyler öğrendiği bir ortam yaratmışlardı. Mediciler sanatı ve bilimi destekleyen cömert tavırlarıyla kendi etraflarında çok değerli bir ekosistem yaratmışlardı. Bu ekosistem, Rönesans’ın oluşmasını tetikledi ve dünyanın aydınlanmasına önemli katkıda bulundu.
Yaratıcı fikirlerin ortaya çıkması için bu fikirlerin yeşereceği ortamlar gerekir. Bugün bir şirketin farklı kökenlerden, farklı kültürlerden, farklı disiplinlerden gelen insanları biraraya getirerek onların değer üretmesine imkan sağlamasına “Medici etkisi yaratmak” deniliyor.
İnovasyonun hayat bulması için, onu yaşatacak bir ortama ihtiyaç vardır. Bir ormanın ekosistemindeki bütün bitkiler ve hayvanlar o ormanın hayatiyetini oluşturur. Ormanda farklı canlıların birbirleriyle “alışverişi”, ormanın özgünlüğünün kaynağıdır. Çeşitlilik ne kadar fazlaysa, orman o kadar zengin ve bereketli olur.
Şirketlerin de tıpkı doğal ortama benzer bir ekosistemleri vardır. Şirketler, yenilikçi çözümlerin yeşereceği bir inovasyon ortamı yaratabilirler. Böyle bir ekosistem oluşturmak için dikkat etmeleri gereken önemli noktalar vardır.
•Yaratıcı insanlar, ancak kendileri gibi yaratıcı insanlarla bir arada oldukları takdirde inovasyon yapabilirler. Herkes kendi başına bir noktaya kadar yaratıcıdır ama inovatif bir ürün geliştirmek, birden çok aklı işin içine alan, farklı disiplinlerden insanların kesişme noktasında mümkün olur.
•İnovasyon için sadece şirket çalışanlarının yaratıcı olması da yetmez. İnovasyon, farklı alanlardaki uzmanların, bilim insanlarının hatta sanatçıların etkileşimleriyle yapılır.
•Nasıl doğal ortamın sürdürülmesi için biyo-çeşitlilik şartsa inovasyon için de benzer bir çeşitlilik şarttır. Nasıl türlerin azalması, doğal yaşama zarar veriyorsa farklı düşüncelerin, farklı insanların sistemin dışına atılması da inovasyon ortamına zarar verir. Sisteme dinamizmi veren bu çeşitliliğin kendisidir. Çeşitlilik, içinde bulunduğu sisteme güç ve canlılık kazandırır. İnovasyon, bu canlılığın ürünü olarak ortaya çıkar.
•İnovasyon ekosisteminin oyuncuları, bir taraftan kendi önceliklerinde “bencil” ama diğer taraftan da yaratıcı işbirliğine açık bireylerden oluşur. Ekosistemin verimliliği, fikirlerin kendi canlılıklarını koruyarak diğer fikirlerle birleşmesine bağlıdır. Richard Dawkins’in “Bencil gen” teorisiyle açıkladığı genlerin, sperm ve yumurtalar sayesinde bedenden bedene atlayarak biyolojik bir evrim oluşturması gibi, kültürlerin yapı taşları olan fikirler de birbiriyle “çiftleşerek” evrim geçirirler. İnovasyon ekosistemleri yaratıcı fikirlerin, teorilerin, anlayış ve uygulamaların zihinden zihne atladığı, “çiftleştiği” alanlardır. Ekosistem içindeki bir insanın aklına üretken bir fikir sokmak demek, o insanın beynini kullanarak o fikri evrimleştirmek demektir. İnovasyon ekosistemleri, bu özellikleri sayesinde yeni fikirlerin zihinden zihne atlayıp çoğalmasına ve daha da önemlisi evrimleşerek mükemmelleşmesine neden olur.
Günümüz liderlerinin ekosistem kavramını ciddiye almalarını; kendi ekosistemlerine yatırım yapmalarını ve şirketlerde farklı türdeki insanların bir arada çalışmalarını sağlamaları gerektiğine inanıyorum. İnovasyonun sürekliliğinin ancak bu şekilde sağlanabileceğine inanıyorum.
Konuyla İlgili Makale ve Linkler
- Sir Ken Robinson, Ph.D., Out of Our Minds: Learning to be Creative, Video, 2013
- Jørn Bang Andersen, “Entrepreneurs of the World, Unite in Eco-Systems!”
- Art Markman, “How to Create an Innovation Ecosystem”, HBR, Blog
- Mark Lemon and Parminder Singh Sahota, “Organizational Culture as a Knowledge Repository for Increased Innovative Capacity.”
- Talking Open Innovation with Henry Chesbrough, Blog, 2012
- Clayton M. Christensen and Michael Overdorf, “Meeting the Challenge of Disruptive Change”, HBR
- Clayton M. Christensen and Michael Overdorf, “Meeting the Challenge of Disruptive Change”, HBR Article
- Charles E. Eesley , William F. Miller, “Stanford University’s Economic Impact via Innovation and Entrepreneurship”, 2012
- Stanford Üniversitesi’nin Yenilikçilik ve Girişimcilik Sayesinde Yarattığı Ekonomik Etki, Erhan Erkut, 2012
- Medici, Wikipedia
- Ekosistem ve Madde Döngüsü
- Prof.Dr.Kâni Işık, “Biyoçeşitlilik”
- Richard Dawkins “Bencil Gen”, Kitap Özeti
- Gen Bencildir Kuramı
- Richard Dawkins, “Memes: The New Replicators”
- The Power of Digital Ecosystems
- Victor W. Hwang, “Build A Better Startup Ecosystem With Promiscuous Thinking”, 2013
- Allison Bramwell, Nicola Hepburn and David A. Wolfe, “Growing Innovation Ecosystems: University-Industry Knowledge Transfer and Regional Economic Development in Canada”, 2012
- Vinod Khosla on, "The Innovation Ecosystem" - Haas School
Sevgili Temel,
Çok iyi bir konuya değinmişsin.
Ben Medici etkisini kurum dışında ülke temelli olarak da düşünüyorum arada. Devleti yönetenlerin de özellikle milli çıkarların söz konusu olduğu konularda daha uzun soluklu paylaşım ve işbirliği olanakları yaratması, gerektiğinde yaratıcı insanlara sponsor olması lazım. Arada sırada yapılan çalıştaylar, muhalefetin doğası gereği hiç katılmadığı işbirlikleri ve ben zaten bilirim düşüncesiyle istenilen sonuç alınamıyor bence.