Genel kabul gören anlayışa göre yönetici olmak, bir kuruluşta işlerin en etkin şekilde yapılmasını sağlamak ve bunları kontrol etmekten ibarettir. Liderlik ise sadece tanımlanmış işlerle sınırlı olmayıp, vizyon ve hedef belirleyen, insanlara ilham veren stratejik bir görevdir.
Yönetici bulunduğu alanı idare ederken, lider yeni alanlar açar. Yönetici verimli olmak için ayrıntılarla uğraşırken, lider büyük resme odaklanır. Yönetici kendisine verilen hedefe ulaşmak için çalışırken, lider durumdan vazife çıkarır ve kendi hedefini kendi tanımlar.
Bugün hemen herkes, liderlikle yöneticiliği yukarıda özetlediğim çerçevede tanımlar. Hepimizin zihni bu söylemlerle dolu olduğu için, bu tanımlar bize hem çok aşina hem de çok makul gelir. Ama bu anlayış son derece tehlikelidir çünkü başarı, iyi yönetime bağlıdır. Eğer bir şirket ya da bir toplum iyi yönetilmezse, dünyanın en değerli lideri bile bir şirketi ya da bir ülkeyi refaha ulaştıramaz.
Henry Mintzberg, bugün şirketlerin ve ülkelerin kötü yönetilmesinin en önemli nedenlerinin başında liderliği göklere çıkaran ve yöneticiliği sıradanlaştıran bu anlayışın geldiğini söyler.
Mintzberg’e göre her yöneticinin üstlendiği sorumluluğu yerine getirip hedefe ulaşması için hem yöneticilik hem de liderliği aynı anda yapması gerekir.
Her yönetici,
- Yapılacak işleri tanımlar,
- Bunların doğru yapıldığını kontrol eder,
- Şirketin içinde ve dışında farklı insanlarla ilişki kurar,
- Doğru insanların doğru insanlarla çalışmasını sağlar,
- Ara buluculuk yapar, insanlar arasındaki sorunları çözer,
- Bilgi toplar ve dağıtır,
- Sözcülük yapar, yönettiği bölümü temsil eder,
- Karar alır,
- Kendisine bağlı çalışanlara hem rehberlik hem liderlik yapar. Yöneticinin Rolleri
Yöneticilik ve liderlik, aynı madalyonun iki yüzüdür. Liderliği ve yöneticiliği farklı insanların üstlenmesi gerektiği düşüncesi, gerçeklerden kopuk bir yönetim efsanesidir. Liderliği abartıp yöneticiliğin işlevini azımsayan bu efsane, bugün karşı karşıya kaldığımız kötü yönetimin en önemli nedenlerinden biridir.
Bu efsaneye inananlar, bir insanın liderlik yapmadan yönetme ya da yönetmeden liderlik yapabileceğini düşünerek kendilerini kandırırlar.
Liderlik ve yöneticilik iki ayrı iş değildir. Her kademedeki yöneticinin aynı zamanda strateji geliştirmek, kaynak yaratmak, ilham vermek, yeni hedefler belirlemek gibi pek çok görevi üstlenmesi gerekir. Bu görevleri başarabilmek için de her yöneticinin liderlik vasıflarına sahip olması gerekir. Sadece görev verip, verdiği görevi kontrol ederek yönetmek mümkün olmadığı gibi sadece vizyon ve hedef koyup, işin ayrıntısına girmeden liderlik yapmak da mümkün değildir.
Liderlik her yöneticinin sahip olması gereken bir yetkinliktir. Liderlik bir yetenek değil, bir yetkinlik olduğu için herkes liderlik özelliklerini geliştirebilir.
Liderliği yöneticilikten, yöneticiliği liderlikten ayırmak içi boş bir efsanedir.
Not: Bu yazıyı ilk kez 8 Ağustos 2017 tarihinde yayınladım.
Konuyla İlgili Makale ve Linkler
- Henry Mintzberg, “Simply Managing: What Managers Do - and Can Do Better”
- Henry Mintzberg, The Nature of Managerial Work
- Debunking Management Myths, Henry Mintzberg, interviewed by Martha E. Mangelsdorf, MIT Slone
- Steve Denning, Mintzberg On Management
- Jim Collins, The Difference Between Leadership And Management
- John P. Kotter, What Leaders Really Do
Açıkçası liderlik geliştirebilir bir şey olsa idi bugün bir çok lidere rastlardık, işin gerçeği pazarın pompaladığı bir inanç belki çok az insan geliştirip bu yönü kendine değer olarak katıyor,gerçek olan liderliğin önündeki en büyük engel kişilik çoğu doğuştan kısmen sonradan kazanılan ve insanları yönetici yada lider koltuğuna oturtan,düşünün obsesif biri güvensiz biri yada kompleksli bir lider olabilir mi ? Pekala yönetici olabilir, lafı çok uzatmak istemiyorum daha söylenecek çok söz olabilir, kanımca ideali lider ruhlu yöneticilerdir,müdür ruhlu lider olmaya çalışanlar değildir