Şirketler Nasıl Yaratıcı Olur?

Yaratıcılık, herkesle aynı şeye bakıp farklı bir şey görmektir; yeni fikirler geliştirme, yeni çözümler bulma yeteneğidir.

Yaratıcılık inovasyonun kaynağı, tetikleyicisidir. Bugünün dünyasında yaratıcılık,  toplumların gelişmesinin, ekonomilerin büyümesinin itici gücüdür. Bir ülkenin yüksek yaşam standartlarına sahip olması için yaratıcılık sayesinde katma değer yaratan, yaratıcılıkla büyüyen şirketlere sahip olması gerekir.

Bir şirketin yaratıcı olması demek, o şirketin marjinal işler yapması ya da havalı reklamlar yapması demek değildir. Yaratıcı marka demek, insanların ihtiyaçlarına yaratıcı çözümler getirmek demektir.

Peki, bir şirketin yaratıcı fikirleri geliştirmesi, yaratıcı fikirler sayesinde inovasyon yapması, yaratıcılıkla katma değerli ürün ve hizmetler üretmesi nasıl mümkün olur.

1. Yaratıcılık, her şeyden önce içinde yaşanan ortam tarafından belirlenen bir konudur. Yeni yollar denemeyi, “gereksiz icat çıkarmak” olarak değerlendiren, “eski köye yeni adet” getirmekten hoşlanmayan toplumlarda yaratıcı düşünce değer görmez. Yaratıcılığı teşvik etmek isteyen bir toplum ya da bir şirket öncelikle yaratıcılığı uygun ortamlar oluşturmalıdır. Eğer ortam yaratıcılığı teşvik etmiyorsa, o şirkette inovasyon yapmak mümkün değildir.

2. Yaratıcı bir fikir ve yaratıcı bir çözüm tesadüfen çıkabilir ama bu çok ender rastlanan bir durumdur. İnovatif bir şirket olmak için yaratıcı çözümler bulmayı tesadüflere bırakmamak gerekir. Yaratıcı fikirlerin temel kaynağı çalışanlar ve tüketicilerdir. Ancak ne çalışanlar ne de müşteriler kendiliğinden yaratıcı olmazlar. Şirketin çalışanlarını, tüketicilerini (hatta tedarikçi ve dağıtıcılarını) yeni fikirler ve çözüm üretme sürecine ortak etmesi gerekir.

Şirketin yaratıcı fikirleri, düzenli ve sistemli olarak toplayacağı yolları açması, şirket içinden ve dışından fikir akışını mümkün kılan kanallar inşa etmesi gerekir. Yaratıcı fikir toplamak, ciddiyetle ele alınması gereken bir konu ve yönetilmesi gereken bir iş sürecidir.

3. Yaratıcı fikir her yerden gelebilir ancak geldiğinde işe yaraması için şirketin bu fikirleri değerlendirme sistemini kurmuş olması gerekir. Bir fikrin kime ve nasıl ulaştırılacağı, o fikrin nasıl ve kimler tarafından değerlendirileceğinin  sürecini  oluşturmak gerekir. Aksi takdirde, şirkete akan yaratıcı fikirlerin heba olması riski çok yüksektir.

4. Yaratıcılık, bilgi, deneyim,  hayal gücü ve motivasyonun bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Bu niteliklerin tek bir kişide  bulunması, çok ender olarak rastlanan bir durumdur.  Ama bütün şirketlerde bu özelliklerin bazılarına sahip birçok insan vardır. Yaratıcılığı ortaya çıkarmak için, farklı niteliklerde insanları bir araya getirmek ve onların birlikte çalışacakları ortamlar oluşturmak gerekir.

İçinde yaşadığımız dönemde farklılıklara saygı ilkesinin bu kadar çok dile getirilmesinin en önemli sebebi budur. İnovasyon yoluyla katma değerli ürün ve çözümler yaratmak için, farklı din, dil, kültür, ırk, deneyim ve geçmişe sahip insanların bir arada çalışmaları gerekir.

5. Kimi zaman değişik iş sahalarından gelen ve ilk bakışta birbiriyle ilgisiz görünen bir yöntem, bir fikir hatta bir soru, mevcut sorunlar arasında bağ kurup yepyeni fikirler oluşturabilir.

Yaratıcı insanlar hayatın her yerinden topladıkları fikirleri ustaca birleştiren insanlardır. Bu insanlar, farklı dünyalardan, farklı tarzları, farklı fikirleri birleştiren bir ilişkiler ağı kurarlar. Jason Silva’nın da işaret ettiği gibi, bu birleşim sayesinde daha önce hiç düşünülmemiş yeni yaklaşımlar ve çözümler ortaya çıkabilir.

6. Yaratıcılığın ortaya çıkabilmesi için, özgür ortamlar gerekir. Çalışanların birbirleriyle özgürce tartışabilecekleri, birbirlerinin fikirlerini sorgulayacakları, birbirlerinden destek alacakları fiziki ortamlar oluşturmak gerekir.

Bu ihtiyacı gören şirketler, son yıllarda çalışanların bir araya gelecekleri imkanlarını artırmak için, ortak mekanları yeniden tasarlıyor. Artık her şirkette bu tür mekanlara ayrılan pay artıyor.

7. Yaratıcı fikirler genelde akla ilk gelen fikirler değildir. Gerçek anlamda yaratıcı fikirlere ulaşmak için sabretmesini bilmek gerekir. Yaratıcılık aceleye gelecek, hemen ortaya çıkacak bir şey değildir; zaten değerli olmasının bir nedeni de, ortaya çıkması için çok sebat ve sabır gerektirmesidir.

8. “Ne fikriniz varsa söyleyin” yaklaşımı, yaratıcı fikir elde etmek için yeterli bir yöntem değildir. İnsanlar akıllarına ilk geleni söylediklerinde değil, hayal güçlerini besleyerek, düşünerek ve emek vererek yaratıcı olurlar. İnsanlara, yaratıcılıklarını sergileyecekleri ve hata yapma özgürlüklerini kullanacakları ortamlar yaratmak gerekir.

9. İşin içinde olan çalışan, müşteri, tedarikçi ve dağıtıcılar bir süre sonra bir tür “körlük” içine düşebilirler. Bu yüzden şirket dışında çalışan uzmanlardan, danışmanlardan, üniversitelerden, bilim adamlarından da yararlanmak gerekir. Benzer şekilde şirketin hiç müşterisi ya da tüketicisi olmamış insanlar da yaratıcı fikirler üretebilirler. Konunun içindekilerin kolaylıkla gözünden kaçanlar, konu dışındakilerin dikkatini çekebilir ve bu fikirler çok yaratıcı gelişmelerin öncüsü olabilir.

10. Şirketin hangi hedefe varmak için ne tür inovasyonlara ihtiyaç duyduğunu açıkça ortaya koyması gerekir. Aksi takdirde geliştirilen fikirler, ne kadar yaratıcı olursa olsun bir işe yaramaz. Hedef koymak, inovasyon sürecinin başlangıç noktasıdır.

Refah toplumu olmak için, şirketlerin  katma değeri yüksek ürün ve hizmetler üretmesi gerekir. Bu da ancak yaratıcı fikirlerin geliştireceği inovasyonlarla mümkün olur. Şirketler, yaratıcı fikirleri kendilerine çekmek, bunları sistemli bir şekilde değerlendirerek inovasyon yapmak için uygun iklim ve  kalıcı yapılar kurmak  zorundadır.

Konuyla İlgili Makale ve Linkler

1. Frank Barron, “Pioneer in the Psychology of Creativity”
2. Frank Barron and David M. Harrington, “Creativity, Intelligence, and Personality”
3. Alfonso Montuori, “Frank Barron: A Creator On Creating”
4. Allen Adamson, “What Does Creativity Look Like in Branding These Days?”, Forbes, 2013
5. Karlyn Adams, “The Sources of Innovation and Creativity”
6. Thomson Dawson, “Nurturing Creativity For Stronger Brands”, 2012
7. Creativity – Wikipedia
8. “25 Awesome Quotes on Creativity”
9. Brian Clark, “Do You Recognize These 10 Mental Blocks to Creative Thinking?”
10. “The Red Monkey Story – Or How to Manage Creative Ideas.”, Video
11. Steve Jobs: “Creativity and Innovation”, Video
12. Rob McIntosh, “Building Creative and Aggressive Sourcing Strategies”
13. William R. Klemm, “Leadership: Creativity and Innovation”